Jakie zniżki kolejowe przysługują pasażerom? Pełny przewodnik po ulgach ustawowych

Fot. Wikipedia Commons / JakubED160

Pasażerowie kolei mogą korzystać z ulg ustawowych i handlowych, które są przyznawane określonym grupom osób. Urząd Transportu Kolejowego przygotował szczegółowy przewodnik po wszystkich ulgach i warunkach, które obowiązują na polskiej kolei.

Polskie koleje oferują pasażerom dwa główne rodzaje zniżek pozwalających obniżyć koszt biletu: ulgi ustawowe oraz ulgi handlowe. Ulgi ustawowe są uregulowane prawnie i przysługują konkretnym grupom społecznym na podstawie ustawy z 20 czerwca 1992 roku o uprawnieniach do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego. Natomiast ulgi handlowe stanowią element polityki taryfowej poszczególnych przewoźników i są przez nich dobrowolnie oferowane.

Ulgi ustawowe i ich zasady

Ulgi wynikające z ustawy mają zastosowanie wyłącznie w 2. klasie i dotyczą ściśle określonych kategorii pociągów oraz rodzajów biletów. Podczas kontroli biletowej pasażer musi okazać odpowiedni dokument, który w świetle przepisów uprawnia go do zastosowania zniżki.

Kto może jechać za darmo z ulgą 100%

Zgodnie z przepisami, prawo do bezpłatnego przejazdu na podstawie biletu jednorazowego mają dzieci do 4. roku życia. Dodatkowo z ulgi 100% mogą skorzystać funkcjonariusze służb mundurowych – Straży Granicznej, Policji, służb celnych, a także żołnierze Żandarmerii Wojskowej, pod warunkiem, że wykonują czynności służbowe.

Wysokie zniżki dla opiekunów i osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji

Przewodnikowi lub opiekunowi osoby niewidomej albo niezdolnej do samodzielnej egzystencji przysługuje ulga 95% na bilety jednorazowe.

Osoby niewidome uznane za niezdolne do samodzielnej egzystencji mogą skorzystać z ulgi 93%, jednak jest ona dostępna wyłącznie w pociągach osobowych i obejmuje zarówno bilety jednorazowe, jak i imienne miesięczne.

Ulga 78% dla dzieci, młodzieży niepełnosprawnej i ich opiekunów

Z ulgi 78% mogą korzystać dzieci i młodzież dotknięte inwalidztwem lub niepełnosprawne do momentu

ukończenia 24. roku życia oraz studenci z inwalidztwem lub niepełnosprawni do 26. roku życia. Dotyczy to biletów jednorazowych i imiennych miesięcznych. Z tej samej zniżki na bilety jednorazowe może skorzystać jedno z rodziców lub opiekun wspomnianych dzieci i młodzieży.

Należy pamiętać, że ta konkretna ulga jest ograniczona pod względem celu podróży – przysługuje wyłącznie na przejazdy z miejsca zamieszkania lub pobytu do placówki edukacyjnej, opiekuńczo-wychowawczej, ośrodka rehabilitacyjnego, a także na turnus rehabilitacyjny i z powrotem. Bilet jednorazowy z ulgą 78% mogą kupić także żołnierze odbywający niezawodową służbę wojskową (z wyjątkiem służby okresowej i nadterminowej) oraz cywilne niewidome ofiary działań wojennych uznane za niezdolne do samodzielnej egzystencji, ale ci ostatni tylko w pociągach osobowych i pospiesznych.

Pół ceny dla studentów i doktorantów z ulgą 51%

Ulga 51% jest jedną z najczęściej wykorzystywanych zniżek. Obowiązuje ona w pociągach osobowych, pospiesznych i ekspresowych na bilety jednorazowe. Uprawnieni są do niej studenci do 26. roku życia, studenci uczący się za granicą, słuchacze kolegiów nauczycielskich i kolegiów języków obcych oraz doktoranci do ukończenia 35. roku życia. Absolwenci studiów pierwszego stopnia zachowują to prawo do 31 października roku, w którym je ukończyli.

W pociągach osobowych i pospiesznych ulga 51% przysługuje na imienne bilety miesięczne dla tych samych grup. W pociągach innych niż osobowe, ulga ta jest dostępna dla osób niewidomych uznanych za niezdolne do samodzielnej egzystencji.

Zniżki dla posiadaczy Karty Dużej Rodziny oraz osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji

Rodzice lub małżonkowie rodziców, którzy mają Kartę Dużej Rodziny, mogą skorzystać z ulgi 49% na imienne bilety miesięczne w pociągach osobowych i pospiesznych.

W pociągach osobowych z tej zniżki skorzystają także osoby niezdolne do samodzielnej egzystencji (z wyłączeniem niewidomych) na podstawie biletów jednorazowych. Ulga 49% dotyczy również dzieci i młodzieży w okresie nauki od rozpoczęcia obowiązkowego rocznego przygotowania przedszkolnego do ukończenia szkoły (nie dłużej niż do 24. roku życia) na imienne bilety miesięczne.

Ulga 37% dla dzieci, młodzieży, Karty Polaka i emerytów

Ulga 37% przysługuje w pociągach innych niż osobowe osobom niezdolnym do samodzielnej egzystencji (z wyjątkiem niewidomych) na bilety jednorazowe. Osoby niewidome, które nie są uznane za niezdolne do samodzielnej egzystencji, mogą z niej skorzystać na podstawie biletów jednorazowych lub imiennych miesięcznych.

Z ulgi 37% na bilety jednorazowe w pociągach osobowych, pospiesznych i ekspresowych mogą skorzystać:

• Dzieci w wieku powyżej 4 lat, do momentu rozpoczęcia obowiązkowego rocznego przygotowania przedszkolnego.

• Dzieci i młodzież od rozpoczęcia rocznego przygotowania przedszkolnego do ukończenia szkoły, nie dłużej niż do 24. roku życia.

• Posiadacze ważnej Karty Polaka.

• Rodzice lub małżonkowie rodziców posiadający Kartę Dużej Rodziny.

• Dzieci i młodzież ucząca się języka polskiego oraz innych przedmiotów w języku polskim w szkołach prowadzonych przez organizacje społeczne za granicą (nie dłużej niż do 18. roku życia).

Emeryci i renciści oraz ich współmałżonkowie, na których pobierane są zasiłki rodzinne, mają prawo do dwóch przejazdów w ciągu roku z ulgą 37% w pociągach osobowych, pospiesznych i ekspresowych. W tym przypadku konieczne jest pobranie imiennego zaświadczenia we właściwym związku emerytów/rencistów przed rozpoczęciem podróży.

Zniżka dla nauczycieli z ulgą 33%

Nauczyciele przedszkoli, szkół podstawowych i ponadpodstawowych (publicznych lub niepublicznych), nauczyciele akademiccy oraz nauczyciele uczący za granicą języka polskiego i przedmiotów w języku polskim, mają prawo do ulgi 33% przy przejazdach pociągami osobowymi. Dotyczy to zarówno biletów jednorazowych, jak i imiennych miesięcznych.

Ulgi ustawowe a dopłata do 1. klasy

Osoby, którym przysługuje ulga ustawowa na przejazd w 2. klasie, ale decydują się na podróż w klasie 1., muszą dopłacić różnicę między ceną pełnopłatnego biletu w klasie 1. a ceną pełnopłatnego biletu w klasie 2. Te formalności trzeba załatwić w kasie przed wyjazdem lub u konduktora niezwłocznie przed lub po wejściu do pociągu.

Ulgi handlowe jako element taryfy przewoźnika

Oprócz ulg ustawowych, przewoźnicy kolejowi oferują także ulgi handlowe. Są one przyznawane w ramach ich własnej polityki taryfowej wybranym grupom pasażerów, na przykład osobom do 26. roku życia, które nie są już uczniami lub studentami, albo seniorom powyżej 60. lub 65. roku życia. Warunki tych zniżek, między innymi zasady ich łączenia z ulgami ustawowymi, są określone w regulaminach danej oferty.