Koleje walczą o miliardy na wojskowe inwestycje. Platformy dla czołgów i wzmocnienie mostów

Fot. Wikipedia I Macgor - GNU General Public License (GPL)

PKP w Brukseli walczą o fundusze UE na mobilność wojskową. W grę wchodzą miliardy euro, a kluczowe zapisy już pojawiły się w projekcie raportu Parlamentu Europejskiego, co zwiększa szanse Polski na pozyskanie znacznych środków.

Spółki kolejowe należące do Grupy PKP intensywnie zabiegają w Brukseli o to, aby przyszły budżet Unii Europejskiej uwzględnił znaczące środki, liczone w miliardach euro, na inwestycje w infrastrukturę kolejową i tabor ściśle związane z mobilnością wojskową. Inicjatywy te nie dotyczą wyłącznie wzmacniania mostów czy poszerzania tuneli, ale również zakupu specjalistycznych platform kolejowych przeznaczonych do transportu ciężkiego sprzętu, takiego jak czołgi. Potrzeba takich działań wynika z aktualnej, napiętej sytuacji geopolitycznej i wniosków płynących z konfliktu na Ukrainie, które jasno wskazują, że obecna infrastruktura w Europie może nie być wystarczająco wydajna, by szybko przemieszczać wojska na wschodnią flankę NATO.

Unijny komisarz nie ma złudzeń: Europa nie jest gotowa na szybki transport wojska

Obawy dotyczące niedostosowania europejskiej infrastruktury do potrzeb szybkiego przerzutu wojsk zostały wyraźnie zasygnalizowane w lipcu tego roku przez Apostolosa Dzidzikostasa, unijnego komisarza ds. transportu, na łamach „Financial Times”. Komisarz podkreślił, że drogi, mosty i linie kolejowe w wielu miejscach na kontynencie nie spełniają wymogów dla sprawnego i szybkiego przemieszczania czołgów, wojsk i zaopatrzenia w przypadku potencjalnego konfliktu. Jak stwierdził, wąskie tunele czy zbyt słabe konstrukcyjnie mosty mogłyby sprawić, że dotarcie sił NATO na front w przypadku inwazji na państwa wschodniej flanki zajęłoby tygodnie, a nawet miesiące.

Komisja Europejska proponuje 17 miliardów na mobilność wojskową

W odpowiedzi na te wyzwania, Komisja Europejska ogłosiła plan przeznaczenia 17 miliardów euro na modernizację infrastruktury. Celem ma być znaczące zwiększenie zdolności do szybkiej mobilności wojskowej. Niestety, nieoficjalne źródła PAP wskazują na obawy w sektorze transportowym, że ostateczna kwota, po negocjacjach nad nowym projektem budżetu UE, może ulec znacznej redukcji, do zaledwie kilku miliardów euro. Podobna sytuacja miała miejsce przy poprzednim budżecie, gdy z proponowanych przez KE 6,5 miliarda euro, państwa członkowskie ostatecznie przyznały jedynie 1,6 miliarda euro na ten cel. Teraz jednak, z uwagi na zmianę sytuacji geopolitycznej, oczekuje się, że koleje otrzymają część tych funduszy nie tylko na "twardą" infrastrukturę, ale także na specjalistyczny tabor, jak platformy kolejowe do przewozu czołgów.

Polska kluczowa dla wschodniej flanki NATO, a PKP pomagają w walce o fundusze

Polska, jako największe państwo wschodniej flanki NATO, jest jednym z głównych aspirantów do pozyskania unijnych środków na mobilność wojskową. Przedstawicielstwo PKP w Belgii aktywnie pracowało nad włączeniem kluczowych zapisów do projektu raportu Parlamentu Europejskiego. Zabiegi te zakończyły się sukcesem – w dokumencie pojawił się zapis, że mobilność wojskowa w Polsce będzie „kluczowa” dla bezpieczeństwa całej wschodniej flanki. Ten zapis znacząco otwiera drzwi do pozyskania przez Polskę pokaźnych funduszy.

Z zapowiedzianych przez KE miliardów euro Polsce może przypaść znaczna część, z uwagi na położenie geograficzne i sytuację geopolityczną. Żeby się tak stało, już dziś musimy przekonywać do tego unijnych decydentów

– powiedział dyrektor Przedstawicielstwa PKP S.A. w Brukseli, Tomasz Lachowicz, podkreślając potrzebę intensywnych rozmów z decydentami KE już teraz, mimo że formalne negocjacje budżetowe na lata 2028-2034 jeszcze się nie rozpoczęły.

PKP Cargo i inwestycje podwójnego zastosowania w Polsce

Politycy i spółki z sektora transportowego, w tym PKP CARGO, zgadzają się co do konieczności pozyskania funduszy na inwestycje podwójnego zastosowania, czyli takie, które służą zarówno celom cywilnym, jak i wojskowym.

PKP CARGO zależy na tym, aby zostały stworzone możliwości na poziomie UE do wsparcia unijnego na pozyskanie zasobów podwójnego przeznaczenia i wzmocnienia zdolności operacyjnych dla polskiej armii i wojsk sojuszniczych. Chodzi między innymi o wzrost potencjału w obszarze platform do przewozu ciężkich czołgów czy ramp mobilnych

– poinformowała prezes PKP CARGO, Agnieszka Wasilewska-Semail.

Europoseł Dariusz Joński (KO) wskazał, że Polska będzie mogła skorzystać „pełnymi garściami” z tych środków, realizując takie projekty jak przebudowa wiaduktów, dróg czy mostów. W kontekście infrastruktury, znaczenia militarnego nabiera również Centralny Port Komunikacyjny (CPK), zwłaszcza jego część lotniskowa. Nowy plan KE zakłada modernizację 500 projektów infrastrukturalnych wzdłuż czterech korytarzy transportu wojska. Jeśli te inwestycje zostaną zrealizowane, wojska z zachodu na wschód będą mogły być przemieszczane w ciągu kilkudziesięciu godzin lub kilku dni, co stanowi skokową poprawę w stosunku do obecnych tygodni. Dotychczas w ramach UE zrealizowano 95 projektów w 21 państwach członkowskich o łącznej wartości 1,76 miliarda euro, ale Trybunał Obrachunkowy wciąż ostrzega, że finansowanie jest niewystarczające, a procedury są zbyt biurokratyczne.