Polskie miasta dążą do rozwoju systemów szynowych

Źródło zdjęcia: Metro Warszawskie

Aspiracje polskich metropolii do posiadania szybkiej kolei podziemnej lub jej namiastki są coraz bardziej widoczne. Celem jest nie tylko usprawnienie transportu publicznego, ale również podniesienie prestiżu miast. Jednak wysokie koszty budowy metra stanowią główne wyzwanie dla samorządów.

Wiele polskich miast, mimo braku tradycyjnego metra, poszukuje alternatywnych rozwiązań w celu usprawnienia transportu szynowego. Wizje te często konfrontują się z realiami finansowymi, gdyż budowa metra wiąże się z ogromnymi kosztami, przekraczającymi możliwości samodzielnego udźwignięcia przez samorządy. Eksperci wskazują, że choć technologie budowy tuneli stają się coraz tańsze, nadal pozostają droższe niż budowa systemów naziemnych.

Metro w Warszawie i plany Krakowa

Warszawa jest obecnie jedynym polskim miastem posiadającym tradycyjny system metra, który według ekspertów jest tam niezbędny ze względu na układ urbanistyczny miasta. Kraków, jako drugie miasto w Polsce, planuje budowę metra. Pod koniec czerwca ma zostać przedstawiony przebieg pierwszej linii, o długości 26-28 km. Mieszkańcy Krakowa w referendum z 2014 roku opowiedzieli się za budową kolei podziemnej. Obecnie miasto oczekuje na decyzję środowiskową dla centralnego odcinka inwestycji, a prace budowlane mają rozpocząć się na przełomie 2028 i 2029 roku, z planowanym zakończeniem w 2033 roku. Kraków czerpie inspiracje z rozwiązań stosowanych w miastach takich jak Wiedeń, Kopenhaga czy Oslo, dążąc do stworzenia lżejszego systemu metra z autonomicznymi pociągami i płycej położonymi stacjami.

Łódź stawia na tunel średnicowy

W Łodzi, zamiast tradycyjnego metra, realizowany jest projekt tunelu średnicowego, który ma zintegrować kolej z transportem miejskim. Tomasz Andrzejewski z Łódzkich Inwestycji podkreśla, że dzięki Łódzkiej Kolei Aglomeracyjnej i zintegrowanej taryfie, kolej pełni rolę metra, zapewniając szybkie połączenia z centrum miasta.

Jak zaznacza dr Michał Beim, ekspert w dziedzinie transportu z Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu:

Skala miast typu Łódź pokazuje, że depopulacja, suburbanizacja czy inne procesy radykalnie rozpraszające liczbę mieszkańców nie zawsze przekładają się wprost na efektywność systemu transportu publicznego, zwłaszcza wysokowydajnego, jakim jest metro. Łódź ma rzeczywiście dużo szczęścia, bo programy rządowe od bardzo wielu lat mówią o tunelu średnicowym, który jest obecnie budowany. Pasażerowie będą mogli wysiąść w kilku istotnych punktach centrum, niczym w metrze.

Zaletą tego rozwiązania jest również możliwość podróżowania pociągiem poza granice miasta, co jest trudne w przypadku tradycyjnego metra.

Wrocław i Poznań wybierają inne drogi

Wrocław nie planuje powrotu do koncepcji budowy metra, uznając system tramwajowo-kolejowy za skuteczną alternatywę. Joanna Urbańska-Jaworska z Urzędu Miejskiego Wrocławia wskazuje na znaczne koszty metra i korzyści płynące z poprawy dostępności kolei. Miasto koncentruje się na rozwoju sieci tramwajowych i kolejowych, z możliwością prowadzenia kolei pod ziemią w przyszłości.

Zarząd Transportu Miejskiego w Poznaniu również nie rozważa budowy metra, skupiając się na rozbudowie i modernizacji sieci tramwajowej i autobusowej. W planach jest między innymi uruchamianie linii minibusowych, zwiększających dostępność komunikacji zbiorowej w trudno dostępnych miejscach.

Katowice rozwijają Kolej Metropolitalną

W Katowicach, podobnie jak w innych miastach, tradycyjne metro nie jest planowane. Zamiast tego, rozwijany jest projekt Kolei Metropolitalnej, która ma objąć wszystkie miasta Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii, stając się kręgosłupem systemu komunikacji publicznej. Dr Michał Beim zwraca uwagę na wyzwania geotechniczne Górnego Śląska, wynikające z terenów pokopalnianych, które mogą utrudniać budowę metra, a ułatwiać naprawy torowisk tramwajowych.

Zaletą metra jest szybkość i niezawodność, niezależność od warunków naziemnych. Jednak dla większości polskich miast inwestycja ta jest nieopłacalna. W związku z tym, polskie metropolie poszukują innowacyjnych rozwiązań, które mają na celu zapewnienie efektywnego transportu szynowego, dostosowanego do ich specyficznych potrzeb i możliwości.