Słowackie koleje chcą odnowić wagony sypialne

Fot. ZSSK

Železničná spoločnosť Slovensko (ZSSK) poinformowała o planach szeroko zakrojonej modernizacji wagonów sypialnych, mającej na celu podniesienie standardu nocnych połączeń kolejowych do poziomu odpowiadającego realiom XXI wieku. W ramach tych działań przewoźnik dąży do zapewnienia pasażerom podróżującym na dłuższych trasach lepszych usług oraz do zagwarantowania długoterminowej rentowności tej części swojej działalności. Ponadto, jednym z ambitnych celów jest przedłużenie popularnej linii Humenné–Bratysława aż do Wiednia.

Obecnie słowacka spółka dysponuje 30 własnymi wagonami sypialnymi. Aż dwie trzecie z nich, czyli 20 najstarszych jednostek wyprodukowanych w latach 80., nie posiada klimatyzacji i to właśnie one zostaną sukcesywnie wycofane z eksploatacji. ZSSK aktualnie obsługuje nocne połączenia na trasach Humenné–Bratysława oraz Humenné–Praga. Cały proces modernizacji floty ma być realizowany poprzez dwa odrębne postępowania przetargowe, z podziałem na wagony z miejscami do spania (tzw. "lôžkové") oraz z miejscami do leżenia (tzw. "ležadlové").

Modernizacja wagonów sypialnych i leżadłowych

Przetarg na dostosowanie starszych wagonów dziennych do standardu wagonów leżankowych został już rozstrzygnięty. Zwycięzcą w tym postępowaniu jest spółka ŽOS Trnava, z którą przewoźnik jest gotowy podpisać umowę na przebudowę 10 jednostek, z opcją na kolejne 10. W przypadku postępowań dotyczących wagonów sypialnych, ZSSK prowadzi obecnie negocjacje cenowe z oferentem – firmą ŽOS Vrútky. Negocjacje są konieczne, ponieważ złożona oferta przekroczyła pierwotne oczekiwania finansowe spółki. Po ich zakończeniu, projekt zostanie skierowany do oceny przez specjalny Útvar hodnoty za peniaze (Jednostkę Wartości za Pieniądze), zgodnie z obowiązującymi przepisami. Kontrakt na wagony sypialne również zakłada modernizację 10 sztuk z opcją rozszerzenia zamówienia o 14 kolejnych.

Finansowanie i koszty inwestycji

Umowy w ramach obu zamówień zostaną podpisane, jednak ich wejście w życie będzie uzależnione od zapewnienia odpowiedniego finansowania. Z uwagi na brak możliwości skorzystania z dedykowanego mechanizmu finansowania z funduszy europejskich, ZSSK zamierza pokryć inwestycje ze środków własnych, prawdopodobnie wykorzystując w tym celu kredyt inwestycyjny. Dokładny zakres całej operacji odnowy taboru będzie zależał od rozwoju rynku oraz faktycznych potrzeb, ale minimum to 10 zmodernizowanych jednostek.

Wstępnie szacuje się, że wagon leżadłowy, oferujący 40 miejsc, ma przewidywaną cenę około 1,8 miliona euro. Odpowiada to średniej inwestycji w wysokości 45 tysięcy euro na jedno miejsce do leżenia. Wagony sypialne będą miały minimalną pojemność 30 miejsc.

Nowy model opłat za nocne podróżowanie

ZSSK pracuje także nad wprowadzeniem nowego modelu dodatkowych opłat za nocne przejazdy. Obecnie opłaty te wynoszą od 7 euro za miejsce leżące i od 13 euro za miejsce sypialne. Zdaniem przewoźnika, te kwoty nie pokrywają realnych kosztów świadczenia usług, nawet przy wykorzystaniu obecnie eksploatowanych, przestarzałych wagonów.

Nowy cennik ma uwzględniać przede wszystkim poziom techniczny oferowanej usługi, typ wagonu oraz koszty jego utrzymania i eksploatacji. Wagony leżadłowe będą przeznaczone do podstawowych podróży nocnych bez indywidualnego wyposażenia. W przypadku wagonów sypialnych, podróżni mogą oczekiwać wyższego komfortu, na który złożą się takie elementy jak lepsze wyposażenie, w tym liczba i umiejscowienie umywalek, większa prywatność oraz możliwość podróżowania w pierwszej klasie. Wagony sypialne zostaną zaprojektowane jako dwupoziomowe, w przeciwieństwie do jednopoziomowych wagonów leżankowych. Celem zmian jest znalezienie optymalnej równowagi między ceną a wartością oferowaną pasażerowi.

Pierwsze zmodernizowane wagony mogą rozpocząć kursowanie już w 2026 roku. Jednocześnie ZSSK

planuje inne działania na rzecz podniesienia efektywności transportu nocnego, w tym optymalizację składów i lepsze wykorzystanie dostępnych pojemności. Biorąc pod uwagę aktualny stan techniczny floty i wieloletnie niedofinansowanie, inwestycja ta ma kluczowe znaczenie dla podniesienia jakości segmentu nocnego.