Inauguracja przebudowanej stacji wąskotorowej w Miasteczku Śląskim

Fot. SGKW

Stowarzyszenie Górnośląskich Kolei Wąskotorowych zainaugurowało ruch pociągów na zmodernizowanej stacji Miasteczko Śląskie Wąskotorowe. Stanowi to istotny krok w rozwoju unikalnego węzła przesiadkowego. Przebudowa stacji wąskotorowej w Miasteczku Śląskim ma na celu zwiększenie komfortu i dostępności dla pasażerów, integrując różne środki transportu.

W piątek 4 lipca 2025 roku na przebudowaną stację wąskotorową w Miasteczku Śląskim wjechał pierwszy pociąg Stowarzyszenia Górnośląskich Kolei Wąskotorowych. Stowarzyszenie to pełni rolę zarządcy i operatora 21-kilometrowej linii z Bytomia. Nowa infrastruktura jest częścią węzła przesiadkowego, który powstał przy przystanku kolejowym uruchomionej w grudniu 2013 roku odbudowanej linii kolejowej numer 182 do lotniska Katowice.

Rozwój węzła przesiadkowego w Miasteczku Śląskim

Miasteczko Śląskie, liczące około 7 tysięcy mieszkańców, jest zlokalizowane na północ od Tarnowskich Gór i stanowi pierwszy od zachodniej strony przystanek linii kolejowej numer 182 Tarnowskie Góry–Zawiercie. W tym miejscu Linia Kolejowa 182 przebiega na wysokim nasypie, przechodząc wiaduktem nad położoną na poziomie terenu drogą wojewódzką numer 908 Tarnowskie Góry-Częstochowa. Wzdłuż odcinka tej drogi biegnie również końcowy fragment kolei wąskotorowej z Bytomia, kończący się stacją wąskotorową usytuowaną przy wiadukcie Linii Kolejowej 182. Zrealizowany węzeł przesiadkowy objął parking na 150 samochodów, pętlę do obsługi ruchu lokalnego przez busy, przystanki autobusowe oraz wiaty dla rowerów. Częścią inwestycji była przebudowa stacji Miasteczko Śląskie Wąskotorowe, dzięki której stała się ona częścią unikalnej całości.

Zakończenie odbiorów i plany na przyszłość

Stowarzyszenie Górnośląskich Kolei Wąskotorowych poinformowało o zakończeniu procedur związanych z końcowym odbiorem robót budowlanych na stacji.

"Już w najbliższy piątek po raz pierwszy wjedziemy na nowy peron z planowym pociągiem pasażerskim! Wypatrujcie nas około 11:55" – przekazali przedstawiciele stowarzyszenia w środowym komunikacie.

Dodano również, że po zakończeniu odbiorów będzie możliwe ustawienie na torze wystawowym taboru górniczego, który ma przypominać o tradycjach gminy. Tabor ten zostanie odpowiednio przygotowany, zanim trafi na pomnik. Wybór piątkowego terminu wjazdu pierwszego pociągu SGKW na stację Miasteczko Śląskie Wąskotorowe wynika z faktu, iż w tym roku po raz pierwszy uruchomiono ogólnodostępne wakacyjne pociągi do Miasteczka Śląskiego nie tylko w weekendy, ale również w piątki.

Rozkład jazdy i historia Górnośląskich Kolei Wąskotorowych

Co roku Stowarzyszenie Górnośląskich Kolei Wąskotorowych prowadzi pociągi według wakacyjnego rozkładu jazdy na 21-kilometrowej trasie z Bytomia przez Tarnowskie Góry do Miasteczka Śląskiego. Jest to jedyny zachowany odcinek górnośląskiej sieci wąskotorowej, która w czasach świetności liczyła ponad 200 kilometrów. Wzdłuż istniejącej linii znajdują się między innymi stacja Bytom Karb Wąskotorowy, zabytkowa Elektrociepłownia Szombierki, stary kamieniołom i rezerwat bukowy na pograniczu Bytomia i Tarnowskich Gór, wpisane na listę UNESCO tarnogórskie podziemia pogórnicze, a także zalew rekreacyjny Nakło-Chechło.

Poza sezonem wakacyjnym pociągi kursują na trasie skróconej, między Bytomiem a Tarnowskimi Górami. W rozkładzie wakacyjnym dostępne są po trzy połączenia z Bytomia do Miasteczka Śląskiego w każdą stronę oraz po trzy na krótszej trasie Bytom Karb Wąskotorowy – Tarnowskie Góry Wąskotorowe. Wybrane kursy mogą być prowadzone przez parowóz. Szczegółowy rozkład jazdy oraz cennik dostępne są na stronie sgkw.eu.

Górnośląskie Koleje Wąskotorowe powstały w 1853 roku i są najstarszą koleją wąskotorową w Polsce, a także drugą najstarszą tego typu koleją w Europie, ustępując jedynie Ffestiniog Railway w Walii. Przez ponad 140 lat służyły przemysłowi, przewożąc węgiel, rudy metali i kamień. Sieć wąskich torów o rozstawie 785 mm łączyła większość górnośląskich hut i kopalń, rozciągając się od Raciborza na południowym zachodzie po Szopienice na wschodzie oraz Bibielę na północy. Rozwój transportu samochodowego w drugiej połowie XX wieku przyczynił się do spadku przewozów towarowych, co skutkowało zamykaniem kolejnych linii. Pociągi towarowe przestały kursować w 2001 roku. W 2003 roku powołano Stowarzyszenie Górnośląskich Kolei Wąskotorowych, którego celem jest zachowanie istniejących linii, budynków i taboru oraz ochrona dziedzictwa przemysłowego. Wolontariusze stowarzyszenia, przy wsparciu samorządów i darczyńców, zajmują się remontami infrastruktury kolejowej i taboru oraz prowadzeniem niezbędnej dokumentacji.