Kolej na rozdrożu: Deregulacja a wypadki. Debata na targach TRAKO 2025
- Marek Zioła
- 26 wrz
- 2 minut(y) czytania
Na 16. Międzynarodowych Targach Kolejowych TRAKO w Gdańsku odbyła się ważna debata, która dotyczyła przyszłości polskiej kolei. Eksperci, w tym prezes Urzędu Transportu Kolejowego, dyskutowali o możliwościach deregulacji i jej potencjalnym wpływie na bezpieczeństwo. Dyskutowano między innymi o uproszczeniu przepisów dotyczących bocznic kolejowych oraz o badaniach lekarskich maszynistów, którzy pracują dla kilku przewoźników.
Urząd Transportu Kolejowego, nawiązując do 100-lecia nadzoru kolejowego w Polsce, zorganizował debatę na temat deregulacji sektora kolejowego. Prezes UTK, dr inżynier Ignacy Góra, zaprezentował aktualne dane dotyczące bezpieczeństwa na kolei. Wskaźnik wypadków w Polsce spadł do 1,71 w 2024 roku, co jest znaczącą poprawą w porównaniu do historycznych danych z okresu międzywojennego, kiedy wynosił blisko 7. Niestety, mimo ogólnej poprawy, rośnie liczba wypadków na przejazdach kolejowo-drogowych. W pierwszej połowie 2025 roku odnotowano 86 takich zdarzeń, o 6 więcej niż rok wcześniej. Zwiększyła się również liczba potrąceń pieszych, poza wyznaczonymi przejściami. Prezes Góra podkreślił, że Polska ma jeden z najwyższych w Europie wskaźników wypadków na przejazdach, co wymaga działań, w tym edukacji kierowców.
Czy potrzebna jest deregulacja w sektorze kolejowym?
Debatę prowadził Adrian Furgalski z Railway Business Forum. Wiceprezes UTK Kamil Wilde wskazał kilka obszarów, które mogłyby zostać uproszczone, jednocześnie nie obniżając poziomu bezpieczeństwa. Jednym z pomysłów jest wydłużenie okresu ważności świadectw bezpieczeństwa dla bocznic kolejowych z 5 lat lub wprowadzenie dokumentów bezterminowych. Inną kwestią są powtarzane badania lekarskie dla maszynistów, którzy są zatrudnieni u wielu przewoźników, co stanowi niepotrzebne obciążenie administracyjne. Prof. Marek Wierzbowski zauważył, że trwają prace nad przepisami, które ułatwią procesy przy zmianie formy prawnej przedsiębiorstw, co jest ukłonem w stronę branży.
Cyfryzacja i nowe wyzwania
Ekspert Agencji Kolejowej Unii Europejskiej, Krzysztof Zubilewicz, podkreślił, że Unia Europejska dąży do harmonizacji przepisów w celu ułatwienia ruchu transgranicznego. Z kolei Adam Juretko z Alstom Polska zwrócił uwagę na zagrożenia płynące z cyfryzacji kolei, w tym kwestie cyberbezpieczeństwa. Podkreślił, że deregulacja powinna eliminować nadmiarowe przepisy, ale nigdy kosztem weryfikacji rzetelności i wysokiej kultury technicznej. Wiceprezes Grupy Clip, Jacek Rutkowski, zaznaczył, że rozwój transportu towarowego w Polsce jest hamowany przez niewystarczającą liczbę terminali i bocznic. Według niego, uproszczenie przepisów w tym zakresie mogłoby przyczynić się do przeniesienia większej ilości towarów z dróg na kolej. Filip Elżanowski porównał polski rynek do japońskiego, wskazując na podobieństwa w priorytetowym traktowaniu kultury bezpieczeństwa, ale i różnice, jak na przykład większe uprawnienia japońskiego ministra w kwestii powoływania dyrektorów ds. bezpieczeństwa w prywatnych firmach.
Komentarze