Coraz więcej pasażerów wybiera kolej na lotnisko. Rekordy popularności w Krakowie, Warszawie i Gdańsku

Fot. Wikipedia / Therud

Rośnie rola kolei w dostępie do portów lotniczych. W 2024 roku aż 9 z 15 lotnisk w Polsce miało połączenie kolejowe, a liderami pod względem popularności i efektywności są połączenia na lotniska w Krakowie, Warszawie i Gdańsku. Z analizy „Połączenia kolejowe na lotniska – wykorzystanie i efektywność 2019–2024” wynika, że ten środek transportu staje się kluczowy nie tylko dla podróżnych, ale i dla lokalnej mobilności.

Zgodnie z najnowszym opracowaniem „Połączenia kolejowe na lotniska – wykorzystanie i efektywność 2019–2024”, kolej na lotniska umacnia swoją pozycję w polskim systemie transportowym. W 2024 roku pasażerowie mieli możliwość dojazdu pociągiem do 9 z 15 portów lotniczych w kraju, co stanowi wyraźny trend wzrostowy. To nie tylko kwestia zrównoważonej mobilności i odciążenia dróg wokół dużych miast, ale także zapewnienia regularnego transportu dla mieszkańców regionów i pracowników lotnisk, o czym świadczy duży udział biletów okresowych na niektórych trasach. Mimo pozytywnych zmian, dwa duże ośrodki, lotniska we Wrocławiu-Strachowicach i Poznaniu-Ławicy, nadal czekają na bezpośrednie połączenie szynowe, choć eksperci podkreślają, że przy obsłudze ponad 3 milionów pasażerów rocznie takie inwestycje są ekonomicznie uzasadnione.

Kraków, Warszawa i Gdańsk na czele popularności połączeń kolejowych

W ostatnich latach obserwujemy dynamiczny rozwój kolejowych połączeń do największych lotnisk w Polsce, a Prezes Urzędu Transportu Kolejowego, dr inż. Ignacy Góra, zauważa, że tendencje te przekładają się na wyraźny wzrost liczby pasażerów. To dowód na coraz większą rolę kolei w funkcjonowaniu nowoczesnych węzłów komunikacyjnych.

Największą popularnością w 2024 roku cieszyło się połączenie kolejowe do lotniska Kraków-Balice. Ze stacji kolejowej korzystało tam codziennie średnio aż 6,9 tysiąca osób, co oznacza, że niemal co piąty pasażer lotniska wybrał pociąg. Co więcej, jest to najbardziej efektywne połączenie lotniskowe w kraju, z imponującą średnią 98 pasażerów na każdy pociąg.

W Warszawie połączenie na Lotnisko Chopina stanowi integralną część miejskiego systemu transportowego, co ułatwia dostępność. Niski koszt biletu (jedynie 4,40 zł) i krótki czas przejazdu z centrum (20–25 minut) sprawiają, że w 2024 roku średnio 3,2 tysiąca pasażerów dziennie korzystało z tej opcji.

Z kolei stacja Gdańsk Port Lotniczy, będąca częścią Pomorskiej Kolei Metropolitalnej, obsłużyła w 2024 roku około 3,1 tysiąca osób dziennie. Warto podkreślić, że efektywność tego połączenia wyraźnie wzrosła w latach 2019–2024, z 21 do 31 pasażerów na pociąg, co świadczy o rosnącym znaczeniu Pomorskiej Kolei Metropolitalnej.

Potencjał nowych linii do lotnisk w Katowicach i Rzeszowie

Uruchomione pod koniec 2023 roku nowe linie kolejowe do lotnisk w Katowicach-Pyrzowicach i Rzeszowie-Jasionce dopiero budują swoją pozycję. Obecnie średnia frekwencja wynosi 13–14 osób na jedno zatrzymanie. Jednak potencjał dowozowy jest tam znacznie większy, biorąc pod uwagę ogólną liczbę pasażerów obsługiwanych przez te lotniska. Aby linie te stały się istotnym elementem lokalnej mobilności, konieczne jest odpowiednie promowanie oraz koordynacja rozkładów jazdy pociągów z rozkładami lotów.

Kolej na mniejsze lotniska a efektywność ekonomiczna

Połączenia kolejowe funkcjonują także przy mniejszych portach regionalnych, w tym w Szczecinie-Goleniowie, Lublinie i Szymanach (Olsztyn). Frekwencja jest tam relatywnie niewielka, sięgając zaledwie kilkudziesięciu osób dziennie. W przypadku najmniejszego lotniska w Polsce – Olsztyn-Szymany – kursy były realizowane tylko w wybrane dni tygodnia. Niska frekwencja sprawia, że te połączenia są mniej opłacalne ekonomicznie. Rodzi to dyskusję o zasadności ich utrzymania wyłącznie z perspektywy rentowności.

Kolej lotniskowa to także transport dla lokalnej społeczności

Duży udział biletów okresowych na trasach do niektórych lotnisk, jak na stacjach Pyrzowice Lotnisko i Modlin, wskazuje, że kolej lotniskowa stanowi realną alternatywę dla samochodu nie tylko dla podróżujących samolotami. Ponad 39% podróży na tych stacjach w ramach specjalnej oferty „Bilet Lotniskowy” odbyło się właśnie na podstawie biletów okresowych. To dowód na znaczenie kolei w codziennej mobilności mieszkańców regionu oraz pracowników samych portów lotniczych.

Z danych jasno wynika, że tam, gdzie kolej jest zintegrowana z aglomeracyjną siecią transportową (co ma miejsce w Krakowie, Warszawie czy Gdańsku), osiąga najwyższą efektywność, zarówno ekonomiczną, jak i środowiskową. Rodzi się jednak pytanie o przyszłość i utrzymanie istniejących połączeń do mniejszych lotnisk, gdzie frekwencja jest niska.