Zmiany w prawie kolejowym. Ułatwienia dla samorządów i wsparcie dla wąskotorówek

Fot. Średzka Kolej Powiatowa

Nowelizacja ustawy o transporcie kolejowym zakłada usprawnienie procesu planowania inwestycji w infrastrukturę kolejową oraz wprowadzenie nowego mechanizmu wsparcia dla kolei wąskotorowych. Celem projektowanych przepisów, które opublikowano 26 sierpnia 2025 roku, jest zwiększenie efektywności sektora oraz integracja transportu wąskotorowego z regionalną siecią przewozów.

Projekt nowelizacji ustawy o transporcie kolejowym oraz ustawy o Funduszu Kolejowym, przygotowany przez Ministerstwo Infrastruktury, ma na celu wprowadzenie istotnych zmian w sektorze kolejowym. Zmiany te dotyczą usprawnienia procesu planowania i realizacji nowych inwestycji, a także zapewnienia stabilnego wsparcia dla kolei wąskotorowych, które odgrywają ważną rolę zarówno w turystyce, jak i w transporcie publicznym.

Nowe możliwości dla kolei wąskotorowych

Jednym z kluczowych aspektów nowelizacji jest uwzględnienie kolei wąskotorowych w wieloletnim programie inwestycyjnym. Takie podejście ma na celu zapewnienie długoterminowego planowania, modernizacji i rozwoju tych linii. Nowe przepisy mają stworzyć podstawy prawne dla dofinansowania działalności przewoźników na liniach wąskotorowych, co ma pomóc w stabilizacji ich sytuacji finansowej. Zgodnie z danymi Urzędu Transportu Kolejowego (UTK) z 2023 roku, w Polsce 26 operatorów utrzymywało aktywnie prawie 443 km linii wąskotorowych, przewożąc ponad 948 tysięcy pasażerów. Projektowane rozwiązania mają zwiększyć integrację kolei wąskotorowych z regionalnym transportem publicznym.

Ułatwienia w planowaniu inwestycji kolejowych

Nowelizacja ma również na celu usprawnienie procesu planowania i realizacji inwestycji w infrastrukturę kolejową. Projekt przewiduje rozszerzenie katalogu podmiotów uprawnionych do złożenia wniosku o ustalenie lokalizacji linii kolejowej. Do tego grona mają dołączyć spółki prawa handlowego, które zostały powołane przez jednostki samorządu terytorialnego i realizują zadania z zakresu transportu publicznego. To rozwiązanie ma przyspieszyć realizację lokalnych i regionalnych projektów infrastrukturalnych. Ponadto, w ramach nowelizacji planuje się wprowadzenie podstawy prawnej dla utworzenia Generatora Informacji Bezpieczeństwa Kolejowego, który ma być systemem teleinformatycznym.

"Projektowane rozwiązania mają zwiększyć integrację kolei wąskotorowych z regionalnym transportem publicznym oraz wykorzystać ich potencjał turystyczny i gospodarczy"

Generator Informacji Bezpieczeństwa Kolejowego ma za zadanie umożliwić efektywne monitorowanie poziomu bezpieczeństwa transportu kolejowego oraz ułatwić wymianę danych między wszystkimi podmiotami odpowiedzialnymi za jego utrzymanie. To narzędzie ma przyczynić się do poprawy ogólnego poziomu bezpieczeństwa na polskich torach. Zmiany w ustawie o Funduszu Kolejowym mają również pozwolić na dofinansowanie inwestycji istotnych dla sprawnego funkcjonowania całego systemu transportu kolejowego, a nie tylko linii wąskotorowych.